พุทธสุภาษิต หมวดธรรม มีทั้งหมด 91 บทดังนี้ 1. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ท่านผู้ดับไป (คือปรินิพพาน) แล้ว ไม่มีประมาณ, จะพึงกล่าวถึงท่านนั้นด้วยเหตุใด เหตุนั้นของท่านก็ไม่มี, เมื่อธรรมทั้งปวง (มีขันธ์เป็นต้น) ถูกเพิกถอนแล้ว แม้คลองแห่งถ้อยคำที่จะพูดถึง ก็เป็นอันถูกเพิกถอนเสียทั้งหมด 2. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เขากล่าวว่า ฟ้ากับดินไกลกัน และ ฝั่งทะเลก็ไกลกัน แต่ธรรมของสัตบุรุษ กับของอสัตบุรุษไกลกันยิ่งกว่านั้น 3. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja สมณพราหมณ์บางเหล่ากล่าวธรรมของตนว่าบริบูรณ์, แต่กล่าวธรรมของผู้อื่นว่าเลว (บกพร่อง), เขาย่อมทะเลาะวิวาทกัน แม้ด้วยเหตุนี้ เพราะต่างก็กล่าวข้อสมมุติของตน ๆ ว่าเป็นจริง 4. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พึงขจัดปัญหาที่เป็นเหตุถือมั่นทั้งปวง ทั้งเบื้องสูง เบื้องต่ำ เบื้องขวาง ท่ามกลาง, เพราะเขาถือมั่นสิ่งใด ๆ ในโลกไว้ มารย่อมติดตามเขาไป เพราะสิ่งนั้น ๆ 5. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja จงเด็ดเยื่อใยของตนเองเสีย เหมือนเอาฝ่ามือเด็ดบัวในฤดูแล้ง จงเพิ่มพูนทางสงบ (ให้ถึง) พระนิพพานที่พระสุคตแสดงแล้ว 6. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ราชรถอันงดงามย่อมคร่ำคร่า แม้ร่างกายก็เข้าถึงชรา ส่วนธรรมของสัตบุรุษย่อมไม่เข้าถึงชรา สัตบุรุษ กับสัตบุรุษเท่านั้นย่อมรู้กันได้ 7. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja บรรดาทางทั้งหลาย ทางมีองค์ 8 ประเสริฐสุด บรรดาสัจจะทั้งหลาย บท 4 ประเสริฐสุด, บรรดาธรรมทั้งหลาย วิราคธรรม ประเสริฐสุด, และ บรรดาสัตว์ 2 เท้าทั้งหลาย พระพุทธเจ้าผู้มีจักษุ ประเสริฐสุด 8. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja บุคคลย่อมเข้าถึงความเป็นกษัตริย์ ด้วยพรหมจรรย์อย่างเลว, ถึงความเป็นเทวดา ด้วยพรหมจรรย์อย่างกลาง, ย่อมบริสุทธิ์ ด้วยพรหมจรรย์อย่างสูง 9. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ใดปรารถนาโภคทรัพย์ อายุ ยศ สุข อันเป็นทิพย์, ผู้นั้นพึงงดเว้นบาปทั้งหลาย แล้วประพฤติสุจริตธรรม 3 อย่าง 10. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ใดฟังธรรมแม้น้อย ย่อมเห็นธรรมด้วยกาย ผู้ใดไม่ประมาทธรรม ผู้นั้นแล ชื่อว่าผู้ทรงธรรม 11. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ละปัญจธรรมที่ทำให้เนิ่นช้าได้แล้ว ยินดีในธรรม ที่ไม่มีสิ่งทำให้เนิ่นช้า ผู้นั้นก็บรรลุพระนิพพาน อันปลอดจากโยคะ ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า 12. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja กระแสเหล่าใดมีอยู่ในโลก สติเป็นเครื่องกันกระแสเหล่านั้น เรากล่าวว่าสติเป็นเครื่องกั้นกระแส กระแสเหล่านั้นอันบุคคลปิดกั้นได้ด้วยปัญญา 13. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ภิกษุผู้เห็นโทษในกาม มีความประพฤติประเสริฐ ปราศจากตัณหา มีสติทุกเมื่อ พิจารณาแล้ว ดับกิเลสแล้ว ย่อมไม่มีความหวั่นไหว 14. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เบญจขันธ์ที่กำหนดรู้แล้ว มีรากขาดตั้งอยู่ ถึงความสิ้นทุกข์แล้ว ก็ไม่มีภพต่อไปอีก 15. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja มหาราช ธรรมเป็นทาง (ควรดำเนินตาม) ส่วนอธรรม นอกลู่นอกทาง (ไม่ควรดำเนินตาม) อธรรมนำไปนรก ธรรมให้ถึงสุคติ 16. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พระนิพพานที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว ไม่มีโศก ปราศจากธุลี เกษม เป็นที่ดับทุกข์ เป็นสุขดีหนอ 17. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เราตถาคต ไม่เห็นความสวัสดีของสัตว์ทั้งหลาย นอกจากปัญญา ความเพียร ความระวังตัว และ การสละสิ่งทั้งปวง 18. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ทุกข์เท่านั้นเกิดขึ้น ทุกข์ย่อมตั้งอยู่ และเสื่อมไป นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรเกิด นอกจากทุกข์ไม่มีอะไรดับ 19. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พึงนั่งใกล้ผู้เป็นพหูสูต และ ไม่พึงทำสุตะให้เสื่อม สุตะเป็นรากแห่งพรหมจรรย์ เพราะฉะนั้นควรเป็นผู้ทรงธรรม 20. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ไม่ควรเสพธรรมที่เลว ไม่ควรอยู่กับความประมาท ไม่ควรเสพมิจฉาทิฏฐิ ไม่ควรเป็นคนรกโลก 21. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja บุคคลควรเตือนกัน ควรสอนกัน และ ป้องกันจากคนไม่ดี เพราะเขาย่อมเป็นที่รักของคนดี แต่ไม่เป็นที่รักของคนไม่ดี 22. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ถูกราคะย้อม ถูกกองมืด (อวิชชา) ห่อหุ้มแล้ว ย่อมไม่เห็นธรรม สำหรับฝืนใจอันละเอียดลออ ลึกซึ้ง ซึ่งเห็นได้ยาก 23. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ท่านผู้มีทางไกลอันถึงแล้ว หายโศก หลุดพ้นแล้วในธรรมทั้งปวง ละกิเลศเครื่องรัดทั้งปวงแล้ว ย่อมไม่มีความเร่าร้อน 24. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja คนมีตัณหาเป็นเพื่อน ท่องเที่ยวอยู่ช้านาน ไม่ล่วงพ้นสงสารที่กลับกลอกไปได้ 25. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พึงเป็นผู้พอใจ และ ประทับใจ ในพระนิพพานที่บอกไม่ได้ ผู้มีจิตไม่ติดกาม ท่านเรียกว่า ผู้มีกระแสอยู่เบื้องบน 26. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja กษัตริย์ พราหมณ์ แพทย์ ศูทร จัณฑาล และ คนงานชั้นต่ำ ประพฤติธรรมในโลกนี้แล้ว ย่อมเป็นผู้เสมอกันในสวรรค์ชั้นไตรทิพย์ 27. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ใดประกอบในธรรมวินัยของพระทศพล มีความขวนขวายน้อย พากเพียรละ ความเกิดความตาย ผู้นั้นย่อมบรรลุพระนิพพาน 28. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja กษัตริย์ไม่ทรงตั้งอยู่ในธรรม คนสามัญไม่อาศัยธรรม ชนทั้ง 2 นั้นละโลกแล้ว ย่อมเข้าถึงทุคติ 29. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja นามและรูปย่อมดับไม่เหลือในที่ใด ปัญญา สติ และนามรูปนี้ย่อมดับในที่นั้น เพราะวิญญาณดับ 30. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เมื่อพระพุทธเจ้าผู้ทำความสว่างเกิดขึ้นในโลก, พระองค์ย่อมประกาศธรรมสำหรับดับทุกข์นี้ 31. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ใดสอนธรรมแก่คนที่ปฏิบัติไม่ถูก ถ้าเขาทำตามคำของผู้นั้น จะไม่ไปสู่ทุคติ 32. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้มีปัญญาทราม มีจิตใจกระด้าง ถึงฟังคำสอนของพระชินเจ้า ก็ยังห่างไกลจากพระสัทธรรม เหมือนดินกับฟ้า 33. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ถึงพร้อมด้วยสัมมัปปธาน มีสติปัฏฐานเป็นอารมณ์ ดารดาษด้วยดอกไม้คือวิมุติติ หาอาสวะมิได้ จักปรินิพพาน 34. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja โสรัจจะ และ อวิหิงสานั้น เป็นช้างเท้าหลัง สติ และ สัมปชัญญะนั้น เป็นช้างเท้าหน้า 35. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้มีจิตสงบ มีปัญญาเครื่องรักษาตัว มีสติ เป็นผู้เพ่งพินิจ ไม่เยื่อใยในกาม ย่อมเห็นธรรมโดยชอบ 36. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ใดไม่มีความเคารพในเพื่อนพรหมจารี, ผู้นั้นย่อมห่างจากประสัทธรรม เหมือนฟ้ากับดินฉะนั้น 37. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ชนเหล่าใดประพฤติธรรม ในธรรมที่พระพุทธเจ้ากล่าวดีแล้ว ชนเหล่านั้น จักข้ามแดนมฤตยูที่ข้ามได้ยาก 38. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ความหิวเป็นโรคอย่างยิ่ง สังขารเป็นทุกข์อย่างยิ่ง รู้ข้อนั้นตามเป็นจริงแล้ว ดับเสียได้ เป็นสุขอย่างยิ่ง 39. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ฉลาดนั้นเป็นผู้เพ่งพินิจ มีเพียรติดต่อ บากบั่นมั่นคงเป็นนิตย์ ย่อมถูกต้องพระนิพพาน อันปลอดจากโยคะ หาธรรมอื่นยิ่งกว่ามิได้ 40. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja สัจจะ ธรรมะ อหิงสะ สัญญมะ และ ทมะ มีอยู่ในผู้ใด อารยชนย่อมคบผู้นั้น นั่นเป็นธรรมอันไม่ตายในโลก 41. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ไม่คดโกง ไม่พูดเพ้อ มีปรีชา ไม่หยิ่ง มีใจมั่นคงนั้นแล ย่อมงดงามในธรรม ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว 42. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศีลเป็นเบื้องต้น เป็นที่ตั้งอาศัย เป็นมารดาของกัลยาณธรรมทั้งหลาย เป็นประมุขของธรรมทั่วไป ฉะนั้นควรชำระศีลให้บริสุทธิ์ 43. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้มีจิตใจตั้งมั่น ย่อมไม่เบียดเบียนคนอื่น และ แม้ตนเอง 44. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja สติ คือความตื่นในโลก 45. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja คนมีสติ ย่อมดีขึ้นทุกวัน 46. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เกียรติ ย่อมไม่ละผู้ตั้งอยู่ในธรรม 47. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ตั้งมั่นอยู่ในสัทธรรม เป็นผู้เกื้อกูลแก่คนทั้งปวง 48. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมทั้งหลาย มีใจเป็นหัวหน้า 49. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ประพฤติธรรม อยู่เป็นสุข 50. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้มีปิติในธรรม อยู่เป็นสุข 51. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศีลเป็นอาภรณ์อันประเสริฐ 52. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ตั้งอยู่ในธรรม ย่อมไม่ทำบาป 53. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พึงเลือกเฟ้นธรรมโดยแยบคาย 54. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ความกตัญญูกตเวทีเป็นเครื่องหมายของคนดี 55. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja คนมีสติ เท่ากับมีสิ่งนำโชคอยู่ตลอดเวลา 56. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ความสะอาด รู้ได้ด้วยคำพูด 57. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศรัทธา เป็นเพื่อนแท้ของคน 58. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ทำไม่ได้ อย่าพูด 59. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ทุกข์ ย่อมไม่ตกถึงผู้หมดกังวล 60. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ควรเคารพสัทธรรม 61. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมที่ประพฤติดีแล้ว นำสุขมาให้ 62. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมของสัตบุรุษ อันสัตบุรุษควรรักษา 63. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมะ ย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม 64. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ตกอยู่ในอำนาจแห่งจิต ย่อมเดือดร้อน 65. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศีล พึงรู้ได้ด้วยการอยู่ร่วมกัน 66. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ความกตัญญูกตเวที เป็นพื้นฐานของคนดี 67. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พูดอย่างใด ทำอย่างนั้น 68. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศีล ยอดเยี่ยมในโลก 69. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เมื่อจิตเศร้าหมอง มีหวังไปทุคติ 70. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja การฝึกจิต เป็นการดี 71. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja โลก ถูกจิตนำไป 72. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ถึงพูดดี ก็ไม่ควรพูดเกินเวลา 73. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ทำได้แล้วค่อยพูด 74. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja คนไม่มีที่พึ่ง อยู่เป็นทุกข์ 75. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ปราชญ์ พึงรักษาศีล 76. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้แพ้ ย่อมอยู่เป็นทุกข์ 77. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja การระมัดระวังใจ เป็นความดี 78. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja การระมัดระวังกาย เป็นความดี 79. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้มีปัญญา พึงรักษาจิต 80. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja เมื่อจิตไม่เศร้าหมอง มีหวังไปสุคติ 81. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja บัณฑิตควรละธรรมดำเสีย 82. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ศีล เป็นเกราะอย่างอัศจรรย์ 83. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja บัณฑิตควรเจริญธรรมขาว 84. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja สัจจะ เป็นรสดียิ่งกว่าประดารสทั้งหลาย 85. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja พึงประพฤติธรรมให้สุจริต ไม่พึงประพฤติให้ทุจริต 86. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมของสัตบุรุษ รู้ได้ยาก 87. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมแล เป็นธงชัยของพวกฤษี 88. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ผู้ประพฤติธรรม ไม่ไปสู่ทุคติ 89. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรมของสัตบุรุษ ไม่เข้าถึงความคร่ำคร่า 90. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja สิ่งทั้งหลายทั้งปวง ไม่ควรยึดมั่นถือมั่น 91. fjrigjwwe9r0dhama_zone_supasit_bygroup:budvaja ธรรม เหมือนห้วงน้ำไม่มีตม
|